Ηλιακή Θέρμανση

Ηλιος δεν σημαίνει μόνο φωτοβολταϊκά!

ΣΗΜΕΡΑ

Μένουμε πίσω

Πάνω από ένα εκατομμύριο ηλιακά συστήματα είναι εγκατεστημένα στη χώρα μας, με 3 εκατ. τ.μ. συλλεκτών (αντιστοιχούν 275 τ.μ. ηλιακών συλλεκτών για θερμοσίφωνες ανά 1.000 κατοίκους). Για μία ακόμα φορά όμως μένουμε πίσω. Στην Κύπρο έφτασαν τα 642 τ.μ. ανά 1.000 κατοίκους (το 93% των κτιρίων έχει ηλιακό συλλέκτη, υπερδιπλάσιο ποσοστό από την Ελλάδα), ενώ ήδη η αλπική Αυστρία, που ήταν πολύ πίσω πριν από δέκα χρόνια, μας ξεπέρασε, έχοντας ήδη 319 τ.μ. ανά 1.000 κατοίκους. Ορμητική είναι η ανάπτυξη της Γερμανίας και της Ισπανίας.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

1 ηλιακός θερμοσίφωνας=1,5 στρέμμα δάσους!

Οι εγκατεστημένοι ηλιακοί θερμοσίφωνες εξοικονομούν ήδη 1,1 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες το χρόνο, όση ενέργεια παράγει δηλαδή ένας συμβατικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής, ισχύος 200 μεγαβάτ. Χωρίς τους ηλιακούς θερμοσίφωνες θα υπήρχε σημαντικό έλλειμμα ισχύος, ιδιαίτερα στα απομονωμένα ηλεκτρικά δίκτυα των νησιών την καλοκαιρινή περίοδο.

Με τα ηλιακά θερμικά μειώνεται και η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ρύπων. Ενας τυπικός ηλιακός θερμοσίφωνας για οικιακή χρήση παράγει στην Ελλάδα ετησίως 840 - 1.080 κιλοβατώρες και αποσοβεί την έκλυση 925 - 1.200 κιλών CO2, όσο δηλαδή θα απορροφούσε 1,5 στρέμμα δάσους. Σημαντική είναι και η οικονομία που έχει ο χρήστης που υπολογίζεται σε περίπου 100 ευρώ το χρόνο.

ΕΜΠΟΔΙΑ: Καμία πολιτική βούληση

Η εντυπωσιακή ανάπτυξη στη Γερμανία και την Αυστρία είναι αποτέλεσμα πολιτικής βούλησης, η οποία μετατρέπεται σε ισχυρά οικονομικά κίνητρα, της τάξης των 120 - 140 ευρώ ανά τ.μ. Στην Ελλάδα ίσχυε απαλλαγή του 75% του κόστους εγκατάστασης ηλιακού θερμοσίφωνα από το φορολογητέο εισόδημα. Το 2000 το ποσοστό περικόπηκε στο 20%, καταργώντας ουσιαστικά κάθε ωφέλεια. Επιπλέον, ενώ πριν από ενάμιση χρόνο η Ισπανία έκανε υποχρεωτική την εγκατάσταση ηλιακών θερμικών και φωτοβολταϊκών σε όλα τα μεγάλα νέα κτίρια, στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανάλογη πρόνοια.

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ

Σήμερα το ζητούμενο δεν είναι μόνο η ενίσχυση και η προώθηση των ηλιακών θερμοσιφώνων, αλλά η ανάπτυξη σύγχρονων συστημάτων που θα αξιοποιούν την ηλιακή θερμική ενέργεια για τη θέρμανση των κτιρίων ακόμα και τον κλιματισμό τους. Εάν, για παράδειγμα, ο ήλιος θερμαίνει το αποθηκευμένο νερό για την κεντρική θέρμανση, η κατανάλωση φυσικού αερίου (ή άλλου καυσίμου) για να φτάσει στην επιθυμητή θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί αποφασιστικά. Ορισμένες πρωτοποριακές εγκαταστάσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί καταγράφουν μείωση των απαιτήσεων περίπου 30%. Τα συστήματα μπορούν να συνδυαστούν και με τη γεωθερμία.

Καθώς το κόστος τέτοιων εγκαταστάσεων είναι ακόμα μεγάλο και απαιτούν μεγάλους χώρους ενδείκνυνται για βιομηχανικά, εμπορικά ή άλλα μεγάλα κτίρια (ξενοδοχεία, νοσοκομεία, σχολεία, αθλητικά κέντρα κ.λπ.). Εκεί μπορούν τα ηλιακά θερμικά να γίνουν και ηλιακά... ψυκτικά! Για παράδειγμα, στο εργοστάσιο καλλυντικών «Σαράντη», το παραγόμενο ζεστό νερό (από 2.700 τ.μ. ηλιακών συλλεκτών) αξιοποιείται το καλοκαίρι για τη διαδικασία του κλιματισμού (για τη συμπύκνωση - εξάτμιση του ύδατος), ενώ το χειμώνα (σε θερμοκρασίες 50 - 55 βαθμούς Κελσίου) διοχετεύεται σε αγωγούς και συμβάλλει στη θέρμανση. Η μείωση στην κατανάλωση ενέργειας υπολογίζεται σε 40% - 45% το καλοκαίρι και 50% - 55% το χειμώνα, αντίστοιχα. Τα θερμικά ηλιακά συστήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης στην παραγωγή ζεστού νερού για τη βιομηχανία, στη θέρμανση δαπέδου και χώρου θερμοκηπίων και στην αφαλάτωση.

Το κρίσιμο θέμα είναι η χρηματοδότηση. Η περίοδος απόσβεσης ενός τέτοιου συστήματος ποικίλλει από 3,5 έως 8 χρόνια, ενώ μειώνεται και στα 2 - 4 χρόνια σε περίπτωση που το σύστημα επιδοτηθεί.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ;

Ο ήλιος μπορεί να αξιοποιηθεί ενεργειακά με πολλούς τρόπους. Τα φωτοβολταϊκά μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρισμό. Τα θερμικά ηλιακά συστήματα αξιοποιούν την ηλιακή ενέργεια για να θερμάνουν κυρίως νερό. Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες είναι η πιο διαδομένη μορφή, αλλά όχι η μόνη.

Τα θερμικά ηλιακά συστήματα μπορούν να συμβάλουν στη θέρμανση, ακόμα και στον κλιματισμό! Στην Ευρώπη χρησιμοποιούνται τα συστήματα combi, που συνδυάζουν την ηλιακή ενέργεια με κάποια άλλη μορφή ενέργειας και μειώνουν τη συνολική ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση και ζεστό νερό. Υπολογίζεται ότι χρησιμοποιώντας σύγχρονους ηλιακούς συλλέκτες, με επιφάνεια ίση με το 15% - 20% του εμβαδού του σπιτιού, επιτυγχάνεται περίπου 40% κάλυψη των αναγκών από τον ήλιο.